Op de hoogte blijven van onze activiteiten?
De Waerbeke Conferentie is een uitgelezen kans voor inspiratie, uitwisseling en ontmoeting. Waerbeke stelt stilte, rust en ruimte als maatschappelijke kwestie aan de orde. Als sociaal-culturele beweging slaat zij een brug tussen overheid, middenveld, bedrijven… en het ruime publiek.
Terugblik Conferentie 2018
Burn-out als ‘ziekte van de samenleving’
Steeds meer mensen raken ‘opgebrand’ in de drukte en de snelheid van het moderne leven en vallen voor langere tijd uit het arbeidsproces. Symptomen van burn-out zijn een krachtig signaal: een ‘gezonde’ reactie op een ‘ziekmakende’ omgeving. De Waerbeke Conferentie wierp een helder licht op deze context en liet meer dan 200 deelnemers kennis maken met mogelijkheden tot herbronning en verandering. Nu de maatschappelijke aandacht hiervoor toeneemt en tal van initiatieven en organisaties stilte integreren in hun aanbod en werkzaamheid, kwam de conferentie tegemoet aan de groeiende behoefte aan verbinding en ondersteuning.
Burn-out, stress en depressie zijn wereldwijde epidemieën geworden. Door burn-out een ‘ziekte van de samenleving’ te noemen geeft de Belgische filosoof Pascal Chabot ons een fascinerend en toegankelijk historisch en theoretisch kader van deze moderne crisis.
— Arianna Huffington, oprichter HuffPost en Thrive Global
PROGRAMMA
09:45 opening – gastvrouw Eva De Groote
Als curator was Eva De Groote jarenlang verbonden aan kunstencentrum Vooruit. In 2010 richtte ze in Gent mee Timelab op, een werkplaats om de plek van de kunsten in de samenleving te onderzoeken. In 2016 beleefde ze een diepe crash en maakte ze het fenomeen burn-out aan den lijve mee.
Eva De Groote is vandaag actief als schrijver, interviewer en facilitator. Haar literaire debuut Na de regen verscheen in april 2018 bij Uitgeverij Angèle.
intro Eva De Groote
10:00 introductie Global burn-out – Pascal Chabot
Burn-out is niet slechts een persoonlijk probleem van uitgeputte mensen, maar komt voort uit de wijze waarop onze samenleving is ingericht. Burn-out is een spiegel van het disfunctioneren van de mens in zijn omgeving en staat daarmee voor veel meer dan zomaar pech of onvoldoende uithoudingsvermogen. Prof. Pascal Chabot gaf een filosofische duiding en samenhang aan een actueel fenomeen. Klik hier voor het bekijken van de powerpoint bij de uiteenzetting.
Pascal Chabot doceert filosofie en communicatie aan het Institute of Advanced Studies of Social Communications in België, en auteur van diverse filosofische boeken.
10:25 muzikaal intermezzo – Bert Evens
Stilte en muzikale beleving gaan hand in hand in het werk van Bert Evens. Gefascineerd door interlevensbeschouwelijke dialoog slaat hij met liederen, poëzie en instrumentale muziek een brug tussen uiteenlopende tradities en overtuigingen.
Bert Evens studeerde godsdienstwetenschappen en is werkzaam als leraar en muzikant. Hij is geïnteresseerd in non-verbale communicatie via klank en ritme.
Ik herinner aan de beroemde opmerking van Sigmund Freud dat er drie onmogelijke vakgebieden zijn: zorgen, onderwijzen en besturen.
10:35 panelgesprek
Eva De Groote gaat samen met Pascal Chabot in gesprek met vertegenwoordigers van drie belangrijke maatschappelijke werkvelden (onderwijs, gezondheid en bestuur) waar zich het fenomeen van burn-out prominent voordoet. De analyse is duidelijk, maar hoe nu verder? Wat zijn perspectieven op herstel? Hoe zorgen we voor behoud van veerkracht? Zijn er aanzetten om de structuren zo te vernieuwen dat de menselijke factor opnieuw maatgevend wordt? Een exploratie van kansen en mogelijkheden.
Inge Vervotte is voorzitter van het zorgnetwerk Emmaüs vzw dat 23 zorginstellingen groepeert en 6.600 medewerkers tewerkstelt. Zij is voormalig Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en Federaal Minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven.
Martin Ruebens is secretaris-generaal van het Departement Kanselarij en Bestuur (Vlaamse overheid). Vanuit de principes van gedeeld leiderschap werkt hij in zijn organisatie aan nieuwe interactie- en beslissingsvormen waarin de menselijke factor méér aanwezig kan zijn.
ochtenddebat
11:35 muzikaal intermezzo – Bert Evens
11:45 zin in zin? – performance Anoek Nuyens
Theatermaker Anoek Nuyens vertelt over haar zoektocht naar grote, nieuwe verhalen in de 21ste eeuw. Waar geloven we nog in? En waar niet? Ze ging de dialoog aan met NGO’s, politieke partijen, kerkelijke gemeenschappen en goede doelen. Het resulteerde in lange, boeiende, vrolijke en soms sombere gesprekken.
Anoek Nuyens maakt sociaal bewogen, documentair theater bij Frascati Theater in Amsterdam. Met haar werk toert ze in binnen- en buitenland. Het gesprek dat zij start, strekt zich uit over verschillende maatschappelijke domeinen en podia: van politiek tot wetenschap, van feit tot fictie, van theater tot krant en internet.
performance Anoek Nuyens
13:20 ik zit in mijn kamer… – getuigenis Tom Hannes
Begin 1989. Ik ben 18. Ik zit in mijn kamer. Ik ben verward. De merel op het dak maakt me nerveus. Eind 2018. Dertig jaar en één burn-out later. Ik zit in mijn kamer. Ik ben verward. Maar ondertussen helpt de vogel die voorbij mijn raam vliegt me wel. Elke keer.’
Tom Hannes is performer, therapeut, filosoof en meditatieleraar. Hij schreef o.a. het succesvolle boek Zen of het konijn in ons brein en werkt nu aan een veel te dik boek over De flinterdunheid van het bestaan.
getuigenis Tom Hannes
13:45 workshops
Het middagprogramma bestond uit 8 verschillende workshops die elk tweemaal werden aangeboden. Dit aanbod kwam tot stand in cocreatie met partners uit het brede netwerk van Waerbeke. Het werd een rijke staalkaart van praktische aanknopingspunten en positieve bijdragen in het omgaan met uitputting en burn-out.
14:00 workshops ronde 1
15:00 pauze
15:30 workshops ronde 2
OVERZICHT WORKSHOPS
1. Zorg voor de zorg
Zorgverleners staan vaak zo fel onder druk dat ze opbranden en de zorgverlening zelf in het gedrang komt. Enkele beelden uit de documentaire Burning out, gefilmd in een Parijs ziekenhuis, spreken voor zich. Tijdens een onderzoekstraject eerder dit jaar (U-lab, Blenders) ging een groep van zorgverleners op zoek naar nieuwe, gezondere manieren van werken en samenwerken. Het prototype van Fit4Care werd ontwikkeld en stellen we graag voor. Ook Doctors4Doctors behartigt al enkele jaren het thema ‘zorg voor de zorg’ met aandacht voor antwoorden in de praktijk.
begeleiders: dr. Eric Boydens, dr. Andy De Witte (Doctors4Doctors) & Bea De Potter, Johan Lavrysen, Bart Wuyts (Blenders)
2. Helende natuurbeleving
De helende werking van natuur op onze gezondheid, wordt bevestigd door recente studies, o.a. van de Hasseltse universiteit. Niet toevallig plant de UA dit jaar een netwerkevent met als thema ‘Natuur op verwijzing’. Vertoeven in de natuur brengt ons bij innerlijke stilte, voorkomt en geneest stresssymptomen. Verschillende organisaties zijn hierrond actief.
begeleiders: Joke Flour (Natuurpunt), Katriina Kilpi (Natureminded), Ilse Simoens (Instituut voor Natuur-en Bosonderzoek), dr. Silvie Daniëls (onderzoeker UHasselt), Cajsa Tonoli (Stichting Positieve Gezondheid)
3. Gezonde Zelfliefde
Zonder Zelfliefde raken we gespannen, overwerkt en zoeken we vervulling buiten onszelf. Dit samen met de overalertheid van onze westerse leefstijl doet ons gemakkelijk opbranden. Hoe leren we opnieuw rusten in onze liefdevolle zijnsaard? Zijnsoriëntatie biedt een ontwikkelingstraject aan waarbij psychologische groei en spirituele bewustwording hand in hand gaan.
begeleiders: Marc Wenselaers & Annemie Peeters (Zijnsoriëntatie Vlaanderen)
4. M/V in balans
Hoe hoger in een organisatie, hoe belangrijker snelheid, daadkracht en resultaatsgerichtheid. Topmanagers blinken uit in masculiene competenties. Feminiene kwaliteiten zoals vertragen, verbinden en lange-termijn-denken krijgen vaak minder waardering. Een disbalans die bij velen tot uitputting leidt. Een workshop die handvaten aanreikte om dit onevenwicht te herstellen.
begeleiders: Gil Renders & Tamara Lenaerts (She&Company)
5. Actieve Hoop
Het werk dat weer verbindt is ontwikkeld door milieuactiviste Joanna Macy als antwoord op de ecologische en sociale crisis waarmee we wereldwijd geconfronteerd worden. Joanna pleit er voor dat we met open ogen kijken naar het ‘opbranden’ van de aarde en haar bewoners en dat we de pijn die dit in onszelf veroorzaakt waarachtig toelaten. Dit is de sleutel om – verankerd in dankbaarheid voor het leven – resoluut te (kunnen) kiezen voor geïnspireerde actie. Met Actieve Hoop slaan we een nieuwe weg in.
begeleiders: Inge Vermeire, Lut De Naeyer, Greet Heylen
6. Mindful Belgium
Hoe en waar kunnen we in onze organisaties meer mindful actief zijn om vitaler te kunnen functioneren en vroegtijdig het disfunctionele te herkennen? In dialoog met elkaar ontdekken we hierop antwoorden of stellen we betere vragen. Mindful Belgium richt zich op het bijeenbrengen van initiatieven die mindfulness in leven en werk integreren met het oog op het ondersteunen en bevorderen van meer persoonlijke veerkracht en maatschappelijke verdraagzaamheid. Dit beginnend opzet vindt haar inspiratie in Mindful Nation UK.
begeleider: Katharina Müllen – een aanbod van vzw MOMENT
7. Aandacht in de klas
De druk in het onderwijs nemen in versneld tempo toe. De ene onderwijshervorming volgt op de andere, de maatschappelijke veranderingen en spanningen komen via de schoolpoort naar binnen. De school als micro-samenleving wordt gekenmerkt door nieuwe opdrachten, nieuwe uitdagingen, veranderende verantwoordelijkheden. In deze workshop werd vertrokken van ervaringen en reflecties van mensen uit het onderwijsveld om samen te ontdekken op welke manier stilte en verstilling schoolleiding en schoolteams ondersteuning kunnen bieden.
begeleider: Reinhilde Pulinx (onderzoeker UGent) – een aanbod van vzw MOMENT
8. Healing environment
Het Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel zet al jaren in op de relatie tussen geestelijke gezondheid en kunst. Door tal van kwaliteitsvolle hedendaagse kunstwerken te integreren in de groene omgeving van de campus, wil het centrum mentale muren doorbreken. Kunst trekt wandelaars en bezoekers aan. Onder begeleiding van één van de sterkhouders van het artistieke engagement van PZ Duffel, verkenden we het tentoonstellingsparcours en leerden we het opzet van ‘een genezende omgeving’ van binnenuit beter kennen. Meest bekend uit de vaste collectie is de ‘Kapel van het Niets’ van beeldend kunstenaar Thierry De Cordier.
begeleider: Christian Verschelden (coördinator kunstencentrum De Loods)
IMPRESSIE
PARTNERS
Waerbeke Conferentie 2018 kwam tot stand met de medewerking van vele partners: Agentschap voor Natuur en Bos, Blenders, Broedwerk, Doctors4Doctors, Ehipassiko, NatureMinded, Natuurpunt, MOMENT, PZ Duffel, She & Company, Zijnsoriëntatie Vlaanderen.
De werking van Waerbeke als officieel erkende sociaal-culturele beweging wordt mogelijk gemaakt door structurele steun van de Vlaamse overheid.
