Je wordt niet als een goed leider geboren. Wel heb je een aantal talenten meegekregen, net als een persoonlijkheid en een opvoeding. En dan is het aan jou. Leiderschap komt je niet aangewaaid. Het is een roeping die uit jezelf komt. Het opnemen van leiderschap moet kloppen met je deepest voice, anders begin je er beter niet aan. Zodra die voorwaarden zijn vervuld, rest er jou nog een ding: de knepen van het vak onder de knie krijgen. Leiderschap kun je voor een deel aanleren. En als je je echt wilt bekwamen in je vak, is dat een levenslange weg: je leiderschap moet groeien, rijpen en zal transformeren naarmate je ouder wordt. Dat maakt het ook zo’n mooi vak. Laat het nu juist dat zijn wat ik bij mezelf sterk voel: de sturm-und-drang en de interne focus die me tussen mijn 35ste en 45ste overmanden, maakten geleidelijk aan plaats voor reflectie, externe focus, nadenken over de lange termijn en over de overdracht van mijn leiderschap. In wat volgt overloop ik een aantal good practices – ik wil ze geen best practices noemen – die mij ondersteunen in mijn leiderschap.